Ü
Y
E
L
İ
K

Şirket Hastaneleri Yerine Üniversite Hastanelerine Bütçe  

Şirket Hastaneleri Yerine Üniversite Hastanelerine Bütçe   Şirket Hastaneleri Yerine Üniversite Hastanelerine Bütçe  
Şehir (Şirket) hastanelerine ayrılan bütçe ile üniversite hastaneleri borç batağından kurtarılıp, eğitim ve araştırma yapmaları sağlanabilir. Siyasi iktidarın 2021 yılı bütçesi TBMM’ye sunulmuş, Sağlık Bakanlığı bütçesi salgın koşullarına rağmen geçen yıla göre sadece yüzde 35 artış göstermiştir.  Sağlık Bakanlığı için 2020 yılında 58 milyar 875 milyon lira ödenek ayrılırken, 2021 yılı bütçesi 77 milyar 615 milyon lira olacaktır. Sağlık Bakanlığı'nın 2021 yılında şehir hastaneleri için ayırdığı tutar beklenildiği gibi, bütçenin büyük kısmını yutmuştur. Sağlık Bakanlığı 2020 bütçesinde şehir hastaneleri için yaklaşık 10.5 milyar TL kira ve hizmet bedeli için ödenek ayırırken,  2021 yılı için bu tutarı 16 milyar 392 milyon TL'ye çıkarmıştır. Bu tutarın 6 milyar 415 milyon TL'sini hastanelerin hizmet alımı yoluyla sunduğu hizmetler (tıbbi görüntüleme, güvenlik, temizlik, laboratuvar hizmetleri) karşılığı oluşturmaktadır. Sağlık Bakanlığı, 2021 yılında şehir hastanelerinin kira bedelleri için 9 milyar 977 milyon TL ödeyecektir. Şehir hastaneleri kirası ile ABD’nin aşı çalışmaları için ayırdığı bütçe eşit ABD Covid-19 ile mücadele etmek için ayırdığı yaklaşık 17 milyar TL (2.5 milyar dolar) bütçenin yaklaşık 8 milyar TL’si (1 milyar dolar)  hastalığa karşı bir aşı geliştirilmesinde kullanılacaktır. ABD’nin aşı çalışmaları için ayırdığı bütçe, Türkiye’nin şehir hastaneleri kira ödemeleri için ayırdığı bütçe ile neredeyse eşittir. İngiltere Hükümetinin sadece iki üniversitenin (Oxford Üniversitesi ve Imperial College London Üniversitesi) yürüttüğü aşı çalışmaları için ayırdığı yaklaşık bütçenin ise yaklaşık 364 milyon TL (42,5 milyon pound) olduğu haberlere konu olmaktadır. Türkiye’de bırakın üniversitelere aşı araştırmaları için bütçe ayırmayı, üniversite hastanelerinin kendileri bile borç batağına saplanmıştır. Üniversite hastaneleri tıbbi cihaz ve malzeme alacak parayı bulamamakta, çalışanları aylardır ek ödeme alamadıkları için sefalete sürüklenmektedir. Eğitim ve araştırma yapması gereken üniversite hastaneleri, döner sermayesini artırmak için hizmet sunumuna yönelmek zorunda kalmıştır. Bir de üzerine salgın ile mücadele eden üniversite hastaneleri, kendi kaderine terk edilmiştir. Şehir hastaneleri bütçesi ile medikal firmalara borçlar ödenebilir Kamu ve üniversite hastanelerinin tıbbi cihaz üreticisi ve tedarikçisi firmalara borcunun yaklaşık 17 milyar TL’ye ulaştığı ifade edilmektedir. Bu rakam, Şehir Hastanelerine 2021 yılında ayrılan bütçe ile eşittir. Şehir hastaneleri şirketlerine oluk oluk paralar akıtılırken, medikal firmalara ödenemeyen borçlar yüzünden malzeme yokluğuna düşen üniversite hastaneleri yakında ameliyat bile yapamayacak hale gelebilecektir Gelişmiş ülkeler Covid-19 pandemisinden gereken dersi çıkararak sağlığa ayırdıkları bütçeyi artırmaktadır. İngiltere Ulusal Sağlık Hizmetlerine İkinci Dünya Savaşından bu yana en büyük pay ayrılmıştır. Türkiye’de ise siyasi iktidar; sağlığa ayırdığı bütçeyi, şehir hastaneleri üzerinden şirketlere aktarmaktadır. Şehir Hastaneleri Yerine Yerli İlaç Üretimine Bütçe İlaç üretiminde dışa bağımlı olan Türkiye’de; patentli ilaç üretimi yapılmakta,  molekülden ilaç üretimi gerçekleştirilememektedir. Bunun nedeni ilaç sanayinde AR-GE’nin yok denecek kadar az olmasıdır. Türkiye ilaç endüstrisinin yıllık AR-GE harcamasının yaklaşık 400 milyon TL olduğu belirtilmektedir. (İngiltere Hükümetinin sadece iki üniversitenin yürüttüğü aşı çalışmaları için ayırdığı bütçeye eşittir) İlaç endüstrisinde araştırma faaliyetlerinin yüksek harcamalar gerektirmesi, üniversitelerin bütçe olanaklarının yeterli olmaması sebebi ile AR-GE yapılamamaktadır. Dolayısıyla üniversitelerimizin bilimsel potansiyeli AR-GE’ye yönlendirilememektedir. Şehir hastanelerinin kira bedelleri üniversitelerin Ar-Ge çalışmalarına ayrılması durumunda, molekülden ilaç üretimi sağlanabilecek ve kaynak yurt dışına aktarılmak yerine yurt içinde kalarak ülke ekonomisine katkı sağlayacaktır. Kamu kaynaklarının etkin, ekonomik, verimli olarak kullanılması için acilen şehir hastaneleri rant kapısı olmaktan çıkarılmalı ve acilen kamulaştırılmalıdır. Yeni yapılacak hastanelerde şehir hastaneleri modelinden derhal vazgeçilmelidir. Zekiye Bacaksız Genel Sağlık-İş Genel Başkanı