Pandemiye karşı büyük risk altında, yetersiz personel ile savaş veren sağlık çalışanları; aşırı ve yoğun çalışmaya bağlı fiziksel ve ruhsal rahatsızlıklardan, ekonomik sıkıntılara pek çok sorunla mücadele etmektedir. Enfekte olanların sayısının bile bilinmediği sağlık çalışanları giderek tükenirken, çözüm için geç kalınması durumunda telafisi imkânsız sorunlarla karşılaşılacaktır. Ülkemizde Covid-19 vaka sayısı 237 bine ulaşırken, enfekte sağlık çalışanlarının da sayısı artmaktadır. Ancak, Türkiye’de ilk Covid-19 vakasının açıklandığı Mart ayından bugüne kaç sağlık çalışana Covid-19 tanısı konulduğu açıklanmamaktadır. Mart ayından bugüne kaç sağlık çalışanının Covid-19 nedeniyle hayatını kaybettiği bilinmemektedir. Salgınla mücadelede 5 ay geride bırakılırken, enfekte olan ve Covid-19 nedeniyle yaşamını kaybeden sağlık çalışanlarına ilişkin hiçbir bilgi paylaşılmaması düşündürücüdür.  Dünya Sağlık Örgütü dünyadaki vakaların yüzde 10’nun sağlık personeli olduğunu açıklamıştır. Sağlık Bakanlığını, hangi ilde kaç sağlık çalışanının enfekte olduğunu, enfekte sağlık çalışanlarının meslek dağılımını ve çalıştıkları kurumları paylaşmaya çağırıyoruz. Sağlık çalışanlarını Covid-19 hastalığından korumak, sağlık hizmetlerinin aksamaması için de büyük önem arz ettiği unutulmamalıdır. Tüm sağlık çalışanlarına standartlara uygun ve yeterli kişisel koruyucu ekipman sağlanmalı ve düzenli olarak PCR testi ile taraması yapılmalıdır.  PCR testi ile tarama yapılması kadar PCR testi negatif ama semptomları pozitif olan sağlık çalışanlarının çalıştırılmaması da hem sağlık çalışanlarının sağlığı hem de salgınla mücadele için önemlidir. Öte yandan Covid 19 pandemisinin iş kazası ve meslek hastalığı olarak tanımlanması konusunda hala bir karar alınamamıştır. Covid-19 pandemisinin sağlık çalışanları üzerindeki fiziksel etkileri kadar ruhsal etkileri de üzerinde durulması gereken önemli bir konudur. Salgının başladığı Çin'deki 1200'den fazla sağlık çalışanıyla yapılan bir ankette, katılımcıların yarısı depresyon belirtileri,% 45'i anksiyete belirtileri,% 34'ü uykusuzluk belirtileri ve yaklaşık% 72'si psikolojik sıkıntı bildirmiştir. Türkiye’de bu boyutta bir araştırma yapılmamakla birlikte salgının ciddi risk altında hizmet veren sağlık çalışanları üzerindeki ruhsal etkileri gözlemlenebilmektedir. Sağlık çalışanları arasında yoğun çalışma ve strese bağlı ölümler ve intihar vakaları göz ardı edilemeyecek boyuttadır. Sağlık çalışanları bir taraftan ağır çalışma ortamlarına sürüklenirken diğer taraftan da eğitim\öğretim yılıyla ilgili belirsizlikler ve Bakanlık bünyesinde bir türlü çözülemeyen kreş sorunları nedeniyle kendisi ve çocukları için her geçen gün daha fazla kaygılanmaktadır. Sağlık sistemimizdeki personel yetersizliği, pandemi döneminde daha da belirginleşmiştir. Özelikle İstanbul gibi büyük şehirlerde yeni açılan hastanelere diğer hastanelerden personel kaydırılmış, bu da zaten var olan personel sıkıntısını arttırmıştır. Ulusumuzun gururu sağlık ordumuz, pandemi ile savaşında yetersiz personel cepheye sürülmektedir. Pandemi döneminde aşırı, yoğun ve büyük risk altında çalışmalarına rağmen, döner sermaye ödemelerinin sıfırlanmasıyla giderek artan ekonomik sorunlar ile karşı karşıya bırakılan sağlık çalışanları için bıçak kemiğe dayanmıştır. Sağlık çalışanları, Covid 19 pandemisi nedeniyle olağanüstü bir gayret içinde hizmet verirken ve hatta bu uğurda hayatlarını kaybederken siyasi iktidar da sağlık çalışanları için gereğini ivedilikle hayata geçirmelidir. Genel Sağlık-İş olarak siyasi iktidarı; sağlık çalışanlarının tümünün mali, özlük haklarında ve çalışma koşullarında kalıcı iyileştirme yapmaya çağırıyoruz.

• Bir an önce yeterli sayıda kadrolu ve güvenceli olarak sağlık çalışanı istihdam edilmeli, personel açığı kapatılmalıdır. Tüm sözleşmeliler 657 DMK tabi olarak 4/A kapsamına alınmalıdır.
• Ağır ve kötü çalışma koşulları düzeltilmelidir.
• Sağlık çalışanları 12 ya da 24 saat kesintisiz çalışacak şekilde hizmet vermektedir. Uzun mesai saatlerine karşın yeterli düzeyde dinlendirilmemektedir. Yoğun bakım ünitesi gibi alanlarda 8 saatten fazla çalıştırılmaya müsaade edilmemelidir.
• Tüm sağlık çalışanlarının temel ücretleri ivedi olarak iyileştirilmeli, insan onuruna yaraşır ücret düzeyi sağlanmalıdır.
• Bakanlık bünyesinde kreşler açılmalıdır.
• Tüm sağlık kurum ve kuruluşlarında kişisel koruyucu ekipman eksiklikleri bir an önce giderilmelidir.

Sağlık çalışanlarının yaşadığı ağır fiziksel ve ruhsal sorunlar nedeniyle tükenmişlik içine girdiği düşünüldüğünde, çözüm için geç kalınması durumunda telafisi imkânsız sorunlarla karşılaşılacaktır. Salgınla mücadelenin etkin ve verimli olabilmesi ancak sağlık emekçilerinin seslerine kulak vermekle mümkün olabilecektir. Sağlık çalışanlarının sağlığı kişisel ya da mesleki sorun olmanın ötesinde tüm toplumun nitelikli sağlık hizmeti alması ile doğrudan ilgilidir. Genel Sağlık-İş olarak, Sağlık Bakanlığını salgınla mücadelenin kahramanı sağlık çalışanlarının yaşam ve sağlık hakkını korumak için gereken önlemleri bir an önce almaya çağırıyoruz. Zekiye BACAKSIZ Genel Sağlık-İş Genel Başkanı