Ağız ve Diş Sağlığı Merkezleri ve Hastanelerinde az sayıda personel ile büyük risk altında hizmet veren sağlık çalışanları üzerindeki iş baskısına son verilmeli; halkın ve çalışanların sağlığının korunması için gereken önlemler ivedilikle hayata geçirilmelidir. Hava yoluyla bulaşan Covid-19 salgınında Ağız ve Diş Sağlığı Merkezleri ve Hastanelerinde çalışan diş hekimleri, filyasyonda da görevlendirilmektedir. “Sağlık bir ekip işidir.” diyerek hasta veya temaslı vakalarla doğrudan temas ederek filyasyonda görev alan diş hekimleri, zor şartlar altında görev yapmakta; kimi zaman Covid-19’a yakalanmakta, kimi zaman hayatını kaybetmektedir. Diş hekimlerinin filyasyon ekiplerinde görevlendirilmeleri nedeniyle  Ağız ve Diş Sağlığı Merkezleri ve Hastanelerinde hizmet veren hekim sayısı azalmış ancak iş yükü artmıştır. Örneğin Alsancak Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi kadrosunda bulunan 101 diş hekiminin büyük bir kısmı filyasyonda görevlendirilmiştir. Filyasyonda görevlendirilenler, acilde görevlendirilenler ve Covid-19 pozitif olup karantinaya alınanlar nedeniyle Merkezde 23 hekim aktif olarak görev almaktadır. 23 hekimin 5’i Buca Semt Polikliniği, 3’ü Bayraklı Semt Polikliniği’nde hizmet vermektedir. Dolayısıyla Alsancak Ağız ve Diş Sağlığı Merkezinde şu an aktif diş hekimi sayısı 15’dir. Sayıları dörtte birin altına düşen hekimlerden salgın koşullarına rağmen kesintisiz hizmet vermeleri istenmekte, hatta MHRS sistemi  göz ardı edilerek, randevusuz hastalara da bakılması konusunda baskı yapılmaktadır. 24 Temmuz 2020 tarihinde yayınlanan ve şu an geçerli olan Sağlık Kurumlarında Çalışma Rehberi ve Enfeksiyon Kontrol Önlemleri başlıklı rehbere uygun hareket edilmemektedir. Sağlık Bakanlığı rehberinde dental işlemlerle ilgili kurumlarda alınması gereken önlemler ve oluşturulması gereken kurallar belirlenmiştir. Rehberde randevulu hastalara bakılarak hasta trafiğinin kontrol edilmesi gerektiği belirtilmektedir.  Rehberde “Randevu süreleri iki hasta arasında temizlik ve havalandırmaya yeterli zamanı ayıracak şekilde belirlenmelidir” denilmektedir. Ayrıca rehberde hızlı müdahale ve tedavi gerektiren durumlar tek tek sıralanmıştır. Bu kategoriye girmeyen durumlar için baskı oluşturulması kabul edilemez. Salgın koşulları göz ardı edilerek ve Bakanlık rehberi hiçe sayılarak yapılması istenen her iş ve işlem ile hem hastaların hem de çalışanların sağlığı tehlikeye atılmaktadır. Aerosol oluşturan işlemler (dolgu, sabit protez, diş taşı temizliği) konusunda da diş hekimleri üzerinde büyük baskı vardır. Rehberde aeorosol oluşturan işlem randevularının saatte en fazla 1 hasta olacak şekilde organize edilmesi ve işlem süresi 45 dakikayı geçmemesi gerektiği belirtilmektedir. Ve yine aeorosol oluşturabilecek işlem gerçekleştirildiğinde, aerosollere maruz kalabilecek kişi sayısının en az olabileceği şekilde günün programlanması ve aerosol oluşturulabilecek işlem randevularının mümkün olduğunca günün son randevusu olması sağlanması gerektiği ifade edilmektedir. Siyasi iktidarın akıl ve bilim tanımaz yöneticilerinin, salgını göz ardı ederek diş hekimleri üzerinde uyguladığı baskı, halk sağlığını tehlikeye atmaktadır. Bu yanlıştan bir an önce dönülmezse doğrudan hastanın ağzında işlem yaparak çalışan diş hekimleri arasında covid-19 pozitif vakaları artmaya devam edecek,  siyasi iktidar ve onun salgın tanımaz yöneticileri Ağız ve Diş Sağlığı Merkezleri ve Hastanelerinde hizmet verecek hekim bulamayacaktır. Sağlık Kurumlarında Çalışma Rehberi ve Enfeksiyon Kontrol Önlemleri rehberinde İl Pandemi Kurulu’nun diş merkezlerinde çalışmaya başlamadan önce 14 gün boyunca istikrarlı bir azalmanın olmasının dikkate alınması gerektiği belirtilmektedir. Bu çerçeve; yeni vaka sayılarındaki artışlar da yeniden değerlendirilmeli ve çalışma koşulları bu artışa göre yeniden planlanmalıdır. Acil olarak rehberde yer aldığı gibi sağlık çalışanlarının hasta olma olasılığı göz önüne alınarak ve çalışanların stres ve yorgunluk düzeyleri gözetilerek iş gücü planlaması yapılmalıdır. Ağız ve Diş Sağlığı Merkezleri ve hastanelerinde görev yapan ve maskesi olmayan hastalarıyla 30 cm mesafede işlem yapan sağlık çalışanları, en önemli risk grubunu oluşturmaktadır. Ankara’da Covid-19 nedeniyle yitirdiğimiz ilk sağlık çalışanı Diş Hekimi Seyfi Gür olmuştur. İzmir’de Covid-19 tedavisi gören sağlık çalışanları sayısı artık yüzlerle ifade edilmektedir. Covid-19 pandemi sürecinde 113 sağlık emekçisini kaybetmiştir. Ağız ve Diş Sağlığı Merkezleri ve Hastanelerinde az sayıda personel ile büyük risk altında hizmet veren sağlık çalışanları üzerindeki iş baskısına son verilmeli, halkın ve çalışanların sağlığının korunması için gereken önlemler ivedilikle hayata geçirilmelidir. Zekiye Bacaksız Genel Sağlık-İş Genel Başkanı