Bu yıl Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Dünya Sağlık Günü ve Haftası için sloganı “Herkes için sağlık” olarak belirlenmiştir. DSÖ, “Kimse ilaç satın almak ve yiyecek almak arasında seçim yapmak zorunda değil” çağrısında bulunmaktadır. DSÖ 1977 yılında "2000 yılında herkes için sağlık" bildirgesi yayınlamış ve bildirgede 21 hedef belirlenmişti. Hedefler belirlenirken sağlık hizmetlerinin etkin ve işlevsel bir biçimde yürütülmesinin ötesinde tüm sosyal, kültürel ve ekonomik dinamiklerin bir bütün halinde gözetilmesi gerektiği belirtilmişti. Hedeflerin bir kez daha güncellenmesi gerektiği bir süreçten geçiyoruz. Tüm dünyada sağlık hizmetinin piyasa koşullarına bırakıldığı; sağlık hizmetinin, sağlık sektörüne dönüştürüldüğü günümüzde “Herkes için sağlık” hedefi büyük önem taşımaktadır. Dünya nüfusunun yarısı temel sağlık hizmetlerine erişim olanağı bulamamaktadır. Dünya genelinde 800 milyon kişi toplam gelirlerinin en az yüzde 10’unu sağlık hizmetlerine harcamak zorunda kalmaktadır. Bu kişilerden 100 milyon kadarı, sağlık harcamalarından kaynaklı borçlanma yüzünden aşırı derecede yoksullaşarak günde 1.9 dolardan az miktarda parayla geçinmek zorunda bırakılmıştır. Türkiye’de de sağlık hizmetleri her geçen gün daha da fazla paralı hale getirilmektedir. Aylık olarak ödenen SGK kesintisi ya da Genel Sağlık Sigortası primi dışında, hastaneye başvurulduğunda ayrıca, muayene katılım payı, ilaç katılım payı, tıbbi malzeme katılım payı gibi 14 ayrı kalemde sağlıkta katkı payı ödenmektedir. Katkı payları asgari ücretle yaşamaya çalışan milyonlarca aile ve emekliler için büyük bir yük oluşturmaktadır. Ayrıca özel hastaneler, SGK'nın ödediği tedavi ücretinin yüzde 200'ü kadar fark ücreti de talep edebilmekte, vatandaşın sağlık harcamasında cebinden çıkan para katlanarak büyümektedir. En son yayımlanan Sağlık Harcamaları İstatistiklerine göre sağlık harcamalarının %16,3’ü hanehalkları tarafından karşılanmıştır. Hanehalkları tarafından tedavi, ilaç vb. amaçlı yapılan cepten sağlık harcaması, 2016 yılında %13 artarak 19 milyar 562 milyon TL oldu. Hanehalkları tarafından cepten yapılan sağlık harcamalarının toplam sağlık harcaması içindeki payı, 2016 yılında %16,3 olarak gerçekleşti. Kişi başı sağlık harcaması, 2015 yılında 1345 TL iken, 2016 yılında %13,3 artarak, 1524 TL’ye yükseldi. Kişi başı sağlık harcaması ABD Doları bazında değerlendirildiğinde ise, 2015 yılında 496 Dolar iken, 2016 yılında 504 Dolar olarak hesaplandı. Türkiye’de bugün sağlık sisteminde sosyal devlet anlayışından uzaklaşılmış, sağlık hizmeti ticarileştirilmiş, parası olanın sağlık hizmeti aldığı bir sistem dayatılmıştır. Devletin sağlığa ayırdığı bütçe payı yıllar içerisinde artış gösterse de, vatandaşların cebinden sağlığa ayırdığı bütçe payı daha büyük artış göstermektedir. Eşit, ücretsiz, ulaşılabilir ve nitelikli sağlık hizmeti herkesin hakkıdır. Tüm bireylerin sağlık hizmetine eşit ve ücretsiz erişiminin sağlanması için sağlık hizmetlerine yeterli kamu kaynağının ayrılmasını sağlayacak bir sistem kurulmalıdır. Sağlıkta piyasalaşmaya son verilmeli, Atatürk’ün başlattığı ulusal, kamucu, halkçı ve emekçiden yana sağlık politikaları uygulanmalıdır. Genel Sağlık-İş olarak Dünya Sağlık Gününü kutluyor, tüm bireylerin sağlık hizmetine eşit ve ücretsiz erişimin sağlandığı bir dünya diliyoruz. Zekiye Bacaksız Genel Sağlık-İş Genel Başkanı