ADSM’lerde “Ağız ve Diş Sağlığı Teknikeri” Açığı Nedeniyle Tedavilerde Gecikme Yaşanmaktadır
Yurttaşlarımızın ağız ve diş sağlığı sorunlarında yeterli kamu hizmeti verilememekte, hastalar randevu alamamaktadır. Ağız ve Diş Sağlığı Merkezlerinde personel sayılarının yetersizliği hastaların sağlık hizmetine erişimini güçleştirmektedir.
Ülkemizde yeteri kadar “ağız ve diş sağlığı teknikeri” kadrosu açılmamakta; personel alımı yapılmamaktadır.
Bilindiği üzere, Ağız ve Diş Sağlığı Teknikerleri; “Diş ünitelerini muayene ve diğer işlemlere hazır hale getirmek, kullanılan malzemelerin ön yıkamasını yapmak, dezenfeksiyon ve sterilizasyonunu yapmak, hasta muayenesinde diş hekimine yardımcı olmak, hekimin uygulayacağı tedaviye göre malzemeleri temin etmek, hazırlamak ve tedavi sırasında diş hekimine yardımcı olmak, sarf malzemelerinin tedarik ve kontrolünü yapmak, koruyucu diş hekimliği uygulamalarında diş hekimine yardımcı olmak’ gibi iş ve görevleri üstlenmiş durumdadırlar.
Ağız ve diş sağlığı teknikerlerinin; ağız ve diş sağlığı hizmetlerinin kaliteli, hızlı ve pratik şekilde sunulmasında ve diş hekiminin de çalışma veriminin artırılmasında kritik rol oynadığına şüphe bulunmamaktadır. Nitekim, Türkiye genelinde Diş Hekimleri, büyük bir çoğunlukla tek başlarına çalışmakta, ağız ve diş sağlığı teknikerlerinin üstlenmesi ve yürütmesi gereken iş ve işlemler de diş hekimleri tarafından yapılmaktadır. Bu durum hem kamu hizmeti sunumunda diş hekimleri üzerinde sorumluluk doğurmakta; hem de hastalar açısından “hasta haklarını” ihlal etmekte, sunulan hizmetin verim ve kalitesini düşürmektedir.
Ağız ve Diş Sağlığı Merkezlerinde ‘’ağız ve diş sağlığı teknikeri” yerine “tıbbi sekreter” görevlendirilmesi yapılmaktadır. Ancak, eğitimi ve görev tanımı farklı olan “tıbbi sekreterden ‘’ağız ve diş sağlığı teknikerinin” görevini üstlenmesini beklemek akılcı bir yaklaşım olmayacaktır. Yataklı tedavi kurumlarında tıbbi sekreter açığı çok yüksekken, Ağız ve Diş Sağlığı Merkezlerinde tıbbi sekreter görevlendirmek Sağlık Bakanlığı’nın plansız, programsız ve iş bilmez tavrını yine gözler önüne sermektedir.
Yaklaşık 30.000 “ağız ve diş sağlığı teknikeri” atama beklerken, Sağlık Bakanlığı Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğünün resmi internet sitesinde, 315 Ağız ve Diş Sağlığı Teknikeri alımının yapılacağı ilan edilmiş bulunmaktadır.
Yalnızca 315 “ağız ve diş sağlığı teknikeri” alımı yapılmasının kararlaştırıldığı da göz önüne alındığında, ilan edilen alımın yetersizliği açıkça görülmektedir: Alım yapılacak “ağız ve diş sağlığı teknikeri” sayısının, alınacak toplam personele oranı yalnızca yüzde 1’dir. “Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetlerinin” kaliteli ve verimli işletilebilmesi için, bu sayının da artırılması ve bu alanda kadro açılması gerekmektedir.
Konuyla ilgili hukuk metinleri incelendiğinde; 3359 s. Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun ‘’Temel Esaslar’’ başlıklı 3. maddesinde sağlık hizmeti sunumunda temel ilkeler belirlenmiş olup; maddenin 1. fıkrasının ‘’a bendi’’ hükmü” Sağlık kurum ve kuruluşları yurt sathında eşit, kaliteli ve verimli hizmet sunacak şekilde Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca, diğer ilgili bakanlıkların da görüşü alınarak planlanır, koordine edilir, mali yönden desteklenir ve geliştirilir.’’ şeklinde,
Aynı maddenin ‘’c bendi hükmü’’; “Bütün sağlık kurum ve kuruluşları ile sağlık personelinin ülke sathında dengeli dağılımı ve yaygınlaştırılması esastır.” şeklinde,
Yine aynı maddenin ‘’g bendi’’ hükmü ‘’Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı; sağlık ve yardımcı sağlık personelinin yurt düzeyinde dengeli dağılımını sağlamak üzere istihdam planlaması yapar, ülke ihtiyacına uygun nitelikli sağlık personeli yetiştirilmesi amacıyla hizmet öncesi eğitim programları için Yükseköğretim Kurulu ile koordinasyonu sağlar.’’ şeklinde olduğu görülmektedir.
Bu çerçevede Sendikamız Genel Sağlık-İş, Sağlık Bakanlığına bir yazı göndererek, Ağız ve Diş Sağlığı Teknikeri meslek grubu için belirlenen 315 kişilik kontenjanın, toplam diş hekimi sayısına karşılık gelecek şekilde yeniden düzenlenmesi ile bu işlemde kamuya atama bekleyen 30.000 Ağız ve Diş Sağlığı Teknikerinin beklentilerinin de gözetilmesini talep etmiştir.
Derya UĞUR
Genel Sağlık-İş Genel Başkanı