1789 yılında Fransız Ulusal Meclisi’nde günümüzdeki İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin esin kaynaklarından biri olan İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi okunmuştur. Olympe de Gouges, bu metinde geçen insan sözcüğünün erkeği kastetmesi nedeniyle 1791 yılında Kadın ve Yurttaş Hakları Bildirgesi’ni yayımlar.
Türkiye’de 5 Aralık 1934 tarihinde Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk öncülüğünde Türk kadınlarına Seçme ve Seçilme hakkı verilmiş, yasa kabul edilmiş ve bu tarihten sonra her yıl 5 Aralık “Kadın Hakları Günü” olarak kutlanmaya başlanmıştır. Seçme ve Seçilme hakkının tanınmasıyla, kadınların eşit yurttaşlar olarak ülke yönetiminde söz sahibi olmaları sağlanmış, kadının hayatın her alanında güçlendirilmesi hedeflenmiştir. Yaşamın her alanında yok sayılan kadın, Cumhuriyet’in ilanı ile birlikte önemli siyasi ve sosyal haklar kazanmış, toplumsal alanda varlığını ortaya koymuştur.
Türk kadını birçok batılı çağdaşından önce seçme ve seçilme hakkı kazanmışken, mevcut parlamentoda 600 milletvekilinden 121’ini kadın milletvekilleri oluşturmaktadır. Bugün gelinen noktada, toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlayacak zihniyet dönüşümünün gerçekleştirilemediği ortadadır. Kadınların karar alma mekanizmalarına dahil edilmediği hiçbir ülkenin kalkınamayacağından hareketle, başta siyaset olmak üzere tüm karar alma mekanizmalarında kadın temsiliyetini artırmak oldukça önemlidir.
Ülkemizde toplumsal bir sorun olan kadına yönelik şiddet kanayan bir yara halini sürdürürken, Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu verilerine göre geçtiğimiz Ekim ayında 19 kadın cinayeti gerçekleşmiş, 2022 yılı verilerinde ise toplamda 334 kadın cinayete kurban gitmiştir. Şiddetin failini önleyen, şiddete maruz kalan kadın ve çocukları koruyup destekleyen, faili cezalandıran ve şiddeti izleyen teorik altyapıya dayanan 6284 sayılı yasa etkin bir şekilde uygulanmalıdır.
Sendikamız Genel Sağlık-İş olarak, Türk kadınına seçme ve seçilme hakkının tanınmasının 89. yıl dönümünü kutluyor, kadını toplumsal yaşamda yücelten ebedi önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ü saygı ve minnetle anıyoruz.
Dr. Derya Uğur
Genel Sağlık-İş Genel Başkanı
